Xây nhà là việc lớn, là thành quả lao động cả đời của đa số người Việt Nam. Tuy nhiên đôi khi nó sẽ trở thành gánh nặng và sai lầm lớn nhất đời nếu chủ nhân không biết tính toán. Câu chuyện của anh Đức Long, 31 tuổi, ở ngoại thành Hà Nội là một ví dụ khi anh để bố mẹ quyết định toàn bộ việc xây nhà trong lúc đi làm việc ở xứ người, đến khi trở về thì khoản tiền dành dụm sau bao năm lao động cũng không đủ để trả nợ chứ đừng nói đến đầu tư làm ăn, lúc này anh hối hận thì cũng đã muộn.
Dưới đây là câu chuyện do chính anh Long chia sẻ:
“Vợ chồng tôi đi xuất khẩu lao động về hơn 6 tháng trước. Giờ chồng làm bảo vệ tại một tòa chung cư ở Hà Nội, vợ đi làm may – kém hơn xuất phát điểm ngày chúng tôi rời quê hương ra đi đầu năm 2015.
Khi đó, chúng tôi mới cưới nhau, chưa con cái gì, cả hai đi Đài Loan để kiếm chút vốn liếng sau về làm ăn cho thuận lợi. Ngày ấy, tôi đang đi làm cho một công ty xây dựng, lắp đặt các cơ sở sản xuất, vợ là công nhân may giỏi, thỉnh thoảng còn tự may đồ cho người thân.
Cuộc sống ở xứ người không suôn sẻ như người ta vẽ lên lúc ở quê nhà. Có thời điểm, vì phải làm ở một cơ sở tư nhân quá khắc nghiệt, lương thấp, tôi đã phải trốn ra ngoài, sống nơm nớp sợ hãi bị bắt và tống về nước khi chưa có đồng nào. Rồi tôi phải làm đêm triền miên, có lúc tưởng như kiệt sức. Vợ tôi thuận lợi hơn, có công việc thu nhập ổn định nhưng cũng nhiều lần phải chịu ấm ức khi đi làm giúp việc.
Cả hai vợ chồng đều ăn tiêu dè sẻn, được bao nhiêu là gửi về cho mẹ tôi, trước là để trả khoản nợ vay đi xuất khẩu, sau là tích lũy lấy vốn làm ăn và xây nhà cửa.
Giữa năm ngoái, bố mẹ tôi gọi điện sang nói muốn lấy số tiền vợ chồng tôi gửi về để làm nhà. Tôi là con trai một, các chị gái đều đã đi lấy chồng nên mảnh đất các cụ đang ở sau sẽ là của tôi. Các cụ nói định làm ngay để khi vợ chồng tôi trở về là đã có nhà cao cửa rộng đàng hoàng.
Thực tình, vợ chồng tôi muốn khi trở về mới tự làm theo ý mình nhưng các cụ thuyết phục mãi, rằng chúng tôi muốn ra sao chỉ cần nói rõ, ở nhà sẽ làm y như vậy, nên tôi cũng xuôi xuôi. Nhưng trong khi tôi và vợ chỉ muốn làm gian nhà nhỏ 2 tầng, bố mẹ tôi nhất quyết phải xây lên tầng 3 vì cho là “như thế mới đẹp” và sau này con cái chúng tôi có chỗ ở thoải mái.
Chẳng thể “chỉ đạo” từ xa, vợ chồng tôi quyết định không gửi tiền về nữa mà tự giữ. Nhưng cách này cũng không ăn thua khi phụ huynh tuyên bố “họ hàng, làng xóm thấy mình làm nhà đã mang tiền tới cho mượn. Bố mẹ cứ cầm tạm, lúc nào chúng mày về thì trả”.
Ngày chúng tôi về nước, dù mừng vui khôn xiết khi được gặp người thân sau 3 năm xa cách, tôi thực sự phiền lòng khi thấy ngôi nhà hoành tráng mọc lên chỗ gian cấp 4 nhỏ nhắn khi xưa mình ở. Ngôi nhà bố mẹ xây cho tôi cao 3 tầng, diện tích mặt sàn hơn 70m2, hình chữ L, tường ngoài vẫn thô kệch, bên trong cũng chỉ sơn qua loa. Bên trong căn nhà to đùng đó, vẫn là những vật dụng tôi đã quen thuộc, từ chiếc giường, đến tủ quần áo, bộ bàn ghế gỗ cũ, chỉ thêm chiếc TV lớn cho phù hợp với phòng khách thênh thang.
“Đấy, bố mẹ chưa sắm gì đâu, vợ chồng mày về thích đồ gì thì mua lắp vào”, bố mẹ tôi chỉ chỏ nói vậy khi thấy ánh mắt lộ vẻ thất vọng của các con.
Sau mấy ngày đầu bận rộn, hồ hởi đón tiếp người thân, bạn bè qua chơi, vợ chồng tôi bắt đầu được bố mẹ liệt kê các chủ và khoản nợ vay làm nhà. Đầu tôi như có ngọn lửa phừng phừng cháy. Tất cả vốn liếng mang về của vợ chồng tôi thực sự không đủ để trả những khoản đó. Còn để mặc kệ ông bà tự trả vì đã tự vay, tôi thật cũng không đành.
Vợ tôi những ngày sau càng mệt nhoài khi phải dọn dẹp căn nhà rỗng 5 phòng mà chỉ 2 trong số đó được sử dụng. Khi tính tới chuyện mua lại chiếc máy may nhận việc về làm, cô ấy chán nản tới nỗi lại đòi đi lao động tiếp. Tôi biết vợ mình vẫn ao ước đi về sẽ học thêm một khóa ngắn rồi mở tiệm cắt may. Nhưng giờ chúng tôi không còn tiền, lại có một khoản nợ nên chẳng thể đầu tư cho việc đó. Tôi cũng phải nhanh chóng tìm tạm việc ra tiền ngay, không dám mơ tưởng mở cửa hàng buôn bán gì vội.
Vợ chồng xây nhà ra ở riêng nhưng vì cố xây nhà to, vay mượn quá nhiều nên phải còng lưng trả nợ. Ảnh minh họa
Tới thời điểm này, hai vợ chồng tôi đều đang làm thuê ở Hà Nội, thuê tạm một căn phòng nhỏ sống, thỉnh thoảng cuối tuần mới về. Chúng tôi không dám trách móc bố mẹ, chỉ trách bản thân đã không có kế hoạch ngay từ đầu, rằng tiền làm ra sẽ tích lũy ra sao, để vào việc gì và bàn kỹ với bố mẹ để các cụ cũng biết hướng và hỗ trợ. Chúng tôi cũng đã không kiên quyết phản đối khi bố mẹ định xây nhà và chưa quyết liệt tự quản tài chính của mình, nên giờ mới rơi vào tình cảnh này.”
Câu chuyện của gia đình anh Long có lẽ sẽ là bài học lớn dành cho nhiều gia đình Việt bởi nếu xây nhà mà không tính toán kỹ thì nó sẽ trở thành gánh nặng chứ không còn là niềm vui nữa. Nhà to, bé, xấu, đẹp thì cũng là nhà, đương nhiên nhà càng lớn thì cuộc sống càng thoải mái nhưng liệu bạn có thể hạnh phúc hay không khi ở nhà lớn mà lúc nào cũng lo ngay ngáy chuyện trả nợ?
Nói về trường hợp của gia đình anh Long, chuyên gia tư vấn tài chính cá nhân, gia đình Bội Lê còn phân tích thêm một khía cạnh khác đó chính là: Không đưa tiền của mình cho người khác giữ. Bạn cần phải ghi nhớ nguyên tắc quan trọng nhất trong việc đảm bảo an toàn tài chính đó chính là không bao giờ đưa tiền của mình cho người khác tiêu và cũng không nên dùng tiền của người khác.
Chuyên gia cho hay sở dĩ vợ chồng anh Long bị rơi vào tình thế khó khăn này cũng là do bố mẹ ở quê đã quyết tâm làm nhà khi chưa có kế hoạch cụ thể. Dù là lỗi của bố mẹ nhưng vợ chồng anh chị cũng có 1 phần lỗi lầm khi không có kế hoạch quản lý tiền bạc và mục tiêu kinh tế rõ ràng.
Để tránh rơi vào tình cảnh này, bạn nên biết cách kiểm soát tài chính cá nhân, trước các quyết định quan trọng như xây nhà, mua đất… thì phải có những quan điểm rõ ràng, dứt khoát và phải được tính toán từ trước.
Nguồn: https://www.webtretho.com/f/me-biet-tuot/xay-nha-to-dep-mat-ho-hang-bao-nam-van-bo-khong-3-phong-con-vo-chong-toi-cong-lung-tra-no-2775900
